Antalya Kaleiçi’nde “tarihi” kirlilik
Sprey boyalarla kirletilen tarih
Kağan Sarıkafa: “”Buraya gelenler hayretler içinde kalıyor”
ANTALYA – Antalya’nın geçmişi 2 bin yıla dayanan tarihi yerleşim yerlerinden olan Kaleiçi’nde bazı yapıların duvarında bulunan ve sprey boyalarla yazılan yazılar görüntü kirliliği oluşturuyor.
Helenistik Dönem’de, Bergamalıların getirildiği hayatla başlayan ve Antalya’nın Muratpaşa ilçesi hudutları içerisinde yer alan deniz ve kara surları tarafından kuşatılan Kaleiçi, içerisinde bulundurduğu sokakları ve yapıları ile güçlü bir tarih barındırıyor. Kaleiçi, Antalya tarihinin izlerini günümüze kadar getirirken, eski konutların ehemmiyeti yalnızca mimari açıdan değil, birebir vakitte insanların hayat hali, davranışları, gelenekleri ve toplumsal istikametleri konusunda da çok faydalı bilgiler aktarıyor.
1972 yılında Antalya iç limanı ve Kaleiçi semti, özgün dokusu nedeniyle “Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu” tarafından “sit bölgesi” olarak müdafaa altına alındıktan sonra Turizm Bakanlığına, “Antalya- Kaleiçi Kompleksi” onarım çalışmasından ötürü 28 Nisan 1984’de FİJET (Uluslararası Turizm Yazarları Birliği) tarafından Altın Elma Turizm Oskarı ödülü verilmişti. Günümüzde Kaleiçi; otelleri, pansiyonları, restoranları ve barları ile eğlence merkezi haline gelmiş durumda. Kaleiçi’nde bulunan yapıların birçoğunda bulunan boya ve yazılar ise tarihi sokakları manzara kirliliğine çevirmiş durumda. Dünyanın dört bir yanından ziyaretçilerin akın ettiği Kaleiçi bölgesindeki yazılar ise görenleri adeta hayal kırıklığına uğratıyor. Türkçe ve yabancı lisanlarda yazılan yazılarda kısaltmalar, lakaplar ve şahıs isimleri bulunuyor.
Kaleiçi hakkında
“Attalos yurdu” manasına gelen Antalya, II. Attalos tarafından kurulmuştur. Bergama Krallığı’nın sona ermesiyle bir süre bağımsız kalan kent, daha sonra korsanların eline geçmiştir. M.Ö. 77’de Kumandan Servilius Isauricus tarafından Roma topraklarına katılmıştır. M.Ö. 67’de Pompeius’un donanmasına üs olmuştur. M.S. 130’da Hadrianus’un Attaleia’yı ziyaret etmesi şehrin gelişmesini sağlamıştır. Bizans egemenliği sırasında piskoposluk merkezi olan ismi görülen Attaleia, Türklerin eline geçtikten sonra büyük bir gelişme göstermiştir. Modern şehir, antik yerleşmenin üzerine kurulduğundan, Antalya’da Antik Çağ kalıntılarına çok az rastlanmaktadır. Görülebilen kalıntıların birincisi, Eski Liman olarak nitelenen liman mendireğinin bir kısmı ve limanı çevreleyen surdur. Surların park dışındaki kısmında onarımı yapılan Hadrian Kapısı, Antalya’nın en güzel antik eserlerinden biridir.
Kiremit çatılı 3 bin ev
Kaleiçi, büyük bir bölümü yıkılmış ve yok olmuş at nalı şeklinde içten ve dıştan surlarla çevrilidir. Surlar; Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı devirlerinin ortak eseridir. Surların 80 burcu vardır. Surların içinde kiremit çatılı 3 bin kadar ev bulunmaktadır. Evlerin karakteristik yapıları Antalya’nın yalnızca mimari tarihi hakkında fikir vermekle kalmaz, birebir vakitte bölgedeki ömür usulünü, gelenek ve görenekleri de yansıtır.
Yaklaşık 25 yıldır Kaleiçi’nde bulunan tarihi binaların onarımlarını yapan Kağan Sarıkafa, Kaleiçi bölgesinde büyük ıstıraplarının olduğunu lisana getirerek, “Burası hem turizm açısından hem de genç arkadaşlarımızın vakit geçirdiği bir yer. Cümbüş yerleriyle dolu ancak bunlar cümbüşle kalmıyor. Bizim tarihi kıymetlerimize ziyan veriyorlar, mesela bu duvarlarda grafitiler vardı biz onları boyadık fakat sabah geldiğimizde yeniden tıpkı biçimde boyanmıştı. Yani bu grafiti sanat tamam ancak bunun yapılması gereken muhakkak duvarlar var. Mutlaka tarihi kirletiyorlar ve bu çağdaşlıkla alakalı değil. Çağdaş olan insan bu duvarda yapmaz ana caddelerdeki binalardan müsaade alarak yapar. Buradaki tarihi bedellere ziyan verildiğinde ki burası tarihi sit alanı, derde yol açıyor. Ayrıyeten onların yaptıkları yerleri bizim tekrar boyayarak kapatmamız için belediyeden ve Anıtlar Heyeti’nden ekstra müsaade almamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Buraya gelenler hayretler içinde kalıyor”
Sarıkafa, “Buraya yurt dışından gelen beşerler da var. Onlar kendi tarihi bedellerinde bir çiviye sahip çıkarken buradaki görüntüyü gördüklerinde hayretler içinde kalıyorlar. Bu bahiste tabi ki devlet elinden gelen her şeyi yapıyor fakat bizim insanımızın bu kurallara uyması gerekiyor. Açıkçası genç arkadaşlarımızın biraz daha dikkatli olmalarını istiyoruz. Grafiti sanatını ya da fotoğraflarını öteki yerde yapabilirler ancak en azından Kaleiçi’nde bulunan 3 bin haneye ziyan verilmesin istiyoruz, bizim bütün kaygımız bu” biçiminde konuştu.
