Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA), cumartesi günü Ay’a yumuşak iniş yapan ancak güneş pillerindeki sorun nedeniyle uyku moduna alınan uzay aracını hâlâ kurtarabildiğini duyurdu.
JAXA’ya göre güneş panelleri yanlış yöne baktığı için elektrik üretemeyen araç, Güneş’in açısının değişmesi halinde kurtarılabilecek.
SLIM isimli insansız uzay aracı, 20 Ocak Cumartesi günü Japonya saatiyle 00:20’de Ay’a başarılı bir yumuşak iniş gerçekleştirdi ve inişin ardından araçla temas sağlandı.
Ancak güneş panellerinin batıya baktığını ve aracın elektrik üretemediğini fark eden mühendisler, üç saat sonra aracı kapatma kararı aldı.
“Aracın tekrar hareket etmesinin engelleneceği bir durumla karşılaşmamak için prosedürlerimize göre araçta yüzde 12 güç kaldığında akü bağlantısı kapatıldı. Uzay aracı 02:57’de (Japonya saati) kapatıldı. ” dedi JAXA.
Ancak Güneş’in yönünün değiştirilmesiyle bu sorunun çözülebileceği umulmaktadır.
JAXA’dan yapılan yeni açıklamada, “Önümüzdeki dönemde güneş ışığının Ay’a batıdan çarpması durumunda aracın enerji üretme ihtimalinin olduğuna inanıyoruz ve şu anda buna hazırlanıyoruz.”
Aya iniş oldukça zor
Kapanmadan önce SLIM’in mevcut durumuna ilişkin ayrıntıların yanı sıra Ay yüzeyine inişine ilişkin görüntü ve veriler de başarıyla elde edildi.
JAXA grubu, “Büyük miktarda verinin elde edildiğini doğruladıktan sonra rahatladık ve heyecanlandık” dedi.
Yetkililer, durumla ilgili yeni bilgilerin önümüzdeki günlerde paylaşılacağını belirtti.
Ay’a iniş yapmak isteyen uzay araçları genellikle Güneş’in doğu ufku üzerinde yükseldiği “ay günü”nün erken saatlerinde iniş yapmaya çalışır.
Böylece Güneş batıda batmadan önce yaklaşık iki “dünya haftası” süren bir ışık dönemi yaşanır. Bunu iki hafta süren karanlık takip ediyor.
SLIM’in Shioli Krateri’nin yamaçlarına indiği yer şu anda “sabahtır”.
Uzay aracının güneş panelleri sanıldığı gibi batıya bakıyorsa, batarya sistemini şarj edecek yeterli ışığı yakalamak için “öğleden sonraya” kadar beklemesi gerekebilir.
SLIM, yanında iki küçük gezici taşıyordu ve JAXA’nın elde ettiği verilere göre, bunları inişten hemen önce planlandığı gibi fırlatmayı başardı.
Araçta ayrıca Ay’daki jeolojik yapıyı incelemek için kızılötesi kamera da bulunuyor.
Aracın tekrar işlevlerine kavuşması durumunda ne kadar keşif yapabileceği şu an için bilinmiyor.
İstatistiklere bakıldığında Ay’a iniş oldukça zordur. Şu ana kadar yapılan girişimlerin yalnızca yarısı başarılı oldu.
Özel bir Amerikan misyonu, bu ayın başlarında fırlatılmasından kısa bir süre sonra yakıt arızası nedeniyle inişi iptal etti.
Şubat ayının sonunda başka bir ticari ABD misyonu şansını deneyecek.
Bu misyonla Japonya, Ay’da insan yaşamını sürdürmek için gerekli olan su ve diğer maddeleri bulmayı hedefliyor.
Japonya’nın uzay ajansı ayrıca Moon Sniper adlı aracın kullandığı hassas iniş teknolojisi sayesinde Ay’ın oksijen, su ve yakıt kaynaklarının bulunabileceği engebeli kutuplarını da keşfetmeyi umuyor.
SLIM projesi yirmi yılı aşkın bir süredir üzerinde çalışılıyor ve bu, JAXA’nın 2022’de OMOTENASHI iniş aracıyla iletişimi kaybettikten sonra ikinci Ay’a iniş girişimi.
Japonya iki kez küçük asteroitlere başarıyla iniş yaptı, ancak Ay’a iniş yerçekimi nedeniyle daha zor.
Japonya, uzayda giderek daha fazla nüfuz kazanmak için Çin’e karşı ABD ile ortaklık kuruyor.
Japonya’da uzay alanında çalışan çok sayıda özel sektör kuruluşu da bulunuyor.
JAXA, ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) Artemis programı kapsamında önümüzdeki birkaç yıl içinde Ay’a astronot göndermeyi hedefliyor.
